Prawa konsumenta

Kim tak właściwie jest konsument?

Konsumentem jest osoba, która kupuje towary lub korzysta z usług przedsiębiorców w celu zaspokojenia własnych potrzeb, niezwiązanych z działalnością gospodarczą.

Ochrona konsumenta

Dlaczego konsumentom potrzebna jest ochrona prawna? Producenci i sprzedawcy prześcigają się w zachęcaniu potencjalnych klientów do zakupienia właśnie ich towarów. Działania te nie zawsze są uczciwe i legalne. Na szczęście nas, konsumentów, chroni Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, która jasne mówi:

„Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi. Zakres tej ustawy określa ustawa” 

(Rozdział II, Art. 76)

Prawo do bezpieczeństwa i ochrony zdrowia konsumenta

Każdy kupiony przez nas towar musi zapewnić bezpieczeństwo osobie, która będzie go użytkować. Jeżeli towary nie spełniają wymogów związanych z bezpieczeństwem, są wycofywane ze sprzedaży, a w przypadku szkody wyrządzonej przez nie podczas użytkowania producent jest zobowiązany do wypłacenia odszkodowania poszkodowanemu.

Jednym ze sposobów informowania konsumentów o bezpieczeństwie produktu są symbole graficzne umieszczone na opakowaniu wyrobu.

Przykładowe oznaczenia produktów:

 

Bezpieczeństwo produktów ze sklepowych półek kontroluje Inspekcja Handlowa, a nieprawidłowości zgłasza Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Podejmuje on działania nakazujące producentowi oznakowanie lub wycofanie produktu ze sklepów, często nawet odkupienie od nabywców i zniszczenie. Na osobę wprowadzającą na rynek produkty niegwarantujące bezpieczeństwa może zostać nałożona grzywna lub kara pozbawienia wolności. Prezes UOKiK informuje również o produktach niebezpiecznych, których rejestr znajduje się na stronie www.uokik.gov.pl

Prawo do informacji

Każdy z nas, aby podjąć świadomą decyzję o zakupie towaru czy usługi zazwyczaj analizuje szereg informacji i dokonuje porównania wielu ofert. Świadomość naszych wyborów najlepiej widać podczas zakupu bardziej wartościowych dóbr. Aby móc podejmować dobre decyzje musimy być rzetelnie informowani o cechach towarów i usług oraz o warunkach ich bezpiecznego użytkowania.

Obowiązek informowania ciąży na sprzedawcy i producencie. Każdy towar musi zawierać etykietę w języku polskim, podając nazwę produktu, sposób jego wykorzystania, dane o producencie lub dystrybutorze, a także skład chemiczny w wypadku kosmetyków czy środków czystości. Sprzedawca ma obowiązek rzeczowo odpowiedzieć na wszystkie nasze pytania i wyjaśnić wszelkie wątpliwości.

Z prawem do informacji wiążę się również ochrona prywatności konsumenta. Nie musisz otrzymywać ulotek reklamowych, adresowanych imiennie przesyłek z ofertami, zaproszeniami. Jednak o swojej decyzji musisz powiadomić osoby roznoszące ulotki, później zaś nadawcę niechcianej korespondencji.

 

Prawo do ochrony interesu ekonomicznego

Nierzadko konsument musi nabyć dany produkt lub usługę, których potrzebuje. Często też nie ma możliwości negocjacji i musi umowę przyjąć w całości lub ja odrzucić. Wyobraźmy sobie sytuację, że nie jesteśmy chronieni prawnie, a nasz dostawca prądu systematycznie podnosi jego cenę wychodząc z założenia, że go potrzebujesz, więc i tak będziesz płacił. Uregulowania prawne uniemożliwiają przedsiębiorcom uzyskanie pozycji dominującej na rynku przed narzucanie niekorzystnych warunków umów, prowadzenie nieuczciwej konkurencji, ustalanie nadmiernie wygórowanych cen i stosowanie innych nierzetelnych praktyk handlowych.

Prawo do reprezentowania

Jeśli sprzedawca naruszył Twoje prawa, nie musisz ich dochodzić samodzielnie. Kiedy sprawa dotyczy jednostkowego problemu, w Twoim imieniu może wystąpić Powiatowy lub Miejski Rzecznik Konsumentów. Znajduje się on w urzędzie miejskim lub powiatowym. W razie naruszenia interesów większej grupy, problem będzie starał się rozwiązać prezes UOKiK. Pomocą mogą służyć także organizacje pozarządowe, np. Federacja Konsumentów, Stowarzyszenie Konsumentów Polskich czy Europejskie Centrum Konsumenckie.