Popyt i Podaż

Popyt – ilość dóbr i usług, którą nabędą konsumenci po określonej cenie, w określonym miejscu i czasie. 

Prawo Popytu – wraz ze wzrostem ceny, gdy inne czynniki pozostają niezmienne (ceteris paribus) popyt maleje. 

Czynniki wpływające na wielkość popytu:

1. Cena 
2. Jakość towaru
3. Moda i gust
4. Działania marketingowe – reklamy
5. Dochody konsumentów
6. Tradycja i kultura
7. Położenie geograficzne
8. Ceny innych dóbr ( dobra substytucyjne, konkurencyjne, komplementarne) 

Dobra substytucyjne – dobra zastępcze, zaspokajają tą samą potrzebę konsumenta, ale są produkowane inaczej, np. można napić się mleka lub wody.

Dobra konkurencyjne – dobra zamienne, zaspokajają tą samą potrzebę konsumenta, ale są produkowane w podobny sposób, np. mleko od innych producentów.

Dobra komplementarne – dobra uzupełniające się, nie funkcjonują jedno bez drugiego, np. samochód i paliwo.

Podaż – ilość dóbr i usług oferowanych do sprzedaży po określonej cenie w określnym czasie i miejscu. 

Prawo Podaży– wraz ze wzrostem ceny, gdy inne czynniki pozostają niezmienne podaż rośnie. 

Czynniki wpływające na wielkość podaży:

1. Popyt
2. Technologie
3. Koszty produkcji

Elastyczność dochodowa popytu – jest relacją między procentową zmianą popytu na dane dobro a procentową zmianą dochodów nabywców. Mówi ona, o ile procent zmieni się popyt, jeżeli dochody nabywców zmienią się o 1%.

Elastyczność mieszana/ krzyżowa popytu – mierzy reakcję popytu na jeden produkt w sytuacji,  gdy zmieni się cena innego produktu. 

Elastyczność cenowa popytu – określa stopień reakcji popytu na zmiany cen. Czyli, o ile procent zmieni się popyt na określone dobro, gdy jego cena zmieni się o jeden procent.

Współczynnik j elastyczności cenowej popytu – jest różny w każdym punkcie krzywej popytu i przybiera wartości od zera do nieskończoności.

d1 – popyt po zmianie

d0 – popyt początkowy

p1 – cena po zmianie

p0 – cena początkowa

Reakcje pomiędzy popytem a podażą:

Równowaga rynkowa  –  ilość dóbr dostarczonych na rynek jest równa ilości dóbr nabytych przez konsumentów.

Nadwyżka podaży – ilość dóbr na rynku przewyższa zapotrzebowanie na te produkty.

Nadwyżka popytu – producenci nie dostarczają na rynek wystarczającej ilości towarów, na które jest zapotrzebowanie. 

Paradoksy

Paradoks Veblena – występuje w odniesieniu do dóbr luksusowych. Mimo wzrostu ceny rośnie popyt. Wysoka cenne w tym przypadku zwiększa atrakcyjność i podkreśla prestiż tego produktu. 

Paradoks Giffena – dotyczy zapotrzebowania na dwa rodzaje dóbr zaspokajających tę samą potrzebę, np. chleb, ryż lub mięso, wędliny. W przypadku wzrostu cen wszystkich wymienionych dóbr, konsumenci zrezygnują z tych droższych i będą nabywać  tańsze. 

Efekt owczego pędu – polega na wzroście popytu na dobra, które są kupowane przez innych, mimo wzrostu cen tych produktów.